Mitral Kapak Yetmezliği Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Mitral yetersizliği, mitral kapakta oluşan bir bozukluktur. Mitral kapak, sol atrium ve sol ventrikül arasındaki bölgede yer alır ve sol ventrikülden sol atriuma dolum sırasında açılır ve kapanır. Mitral yetersizliğinde, mitral kapak kapanması sırasında düzgün olmaz ve sol ventrikülden sol atriuma daha fazla kan akmasına neden olur. Bu durum sol atrium ve sol ventrikülün yorulmasına ve zamanla kalp yetersizliği geliştirilmesine neden olabilir.

Prof. Dr. Tuna Katırcıbaşı

Prof. Dr. Tuna Katırcıbaşı Adana’da kalp ve damar hastalıkları alanında çalışmaktadır.

Adana Kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Tuna Katırcıbaşı halen Adana Medline Hastanesinde çalışmaktadır. Çalıştığı kurum koroner yoğun bakım, koroner angiografi, sanal angiografi, ekokardiyografi, transözefagial ekokardiyografi, 24 saat ritm holter, tansiyon holter gibi tetkikleri yapabilme imkanına sahiptir. 

Hakkımda İletişim

Mitral Yetersizliği Belirtileri Nelerdir?

Mitral yetersizliği belirtileri arasında şunlar bulunur:

• Nefes darlığı: Egzersiz yaparken veya yatarken nefes darlığı hissi oluşur.
• Öksürük: Akciğerlerdeki sıvı birikimi nedeniyle öksürük oluşur.
• Göğüs ağrısı: Mitral yetersizliği nedeniyle sol atrium ve sol ventrikülde yorgunluk oluşur ve bu ağrıya neden olabilir.
• Halsizlik: Kalp yetersizliği nedeniyle vücutta yeterli oksijen gitmez ve halsizlik oluşur.
• Şişmiş bacaklar ve ayaklar: Kalp yetersizliği nedeniyle dolaşım bozukluğu oluşur ve bacak ve ayaklarda şişme oluşur.
• Çarpıntı: Kalp yetersizliği nedeniyle kalp atımları hızlandığı için çarpıntı oluşur.
• Kilo artışı: Akciğerlerdeki sıvı birikimi nedeniyle vücutta su tutulması oluşur ve kilo artışına neden olabilir.
• Solunum sıkıntısı: Nefes darlığı ve öksürük nedeniyle solunum sıkıntısı oluşur.

Mitral yetersizliği belirtileri zaman içinde ilerler ve kalp yetersizliği gelişirse daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilir.

Mitral Yetersizliği Kimlerde Görülür?

Mitral yetersizliği, birçok nedenle oluşabilir ve farklı yaş gruplarında görülebilir. Ancak bazı risk faktörleri mitral yetersizliği oluşmasına neden olabilir, bunlar:

• Yaşlanma: Mitral kapak dokusu zamanla zayıflayabilir ve yaşlılık döneminde mitral yetersizliği oluşmasına neden olabilir.
• Kalp kapak hastalıkları: Mitral kapak dokusunda oluşan bir bozukluk, kalp kapak hastalıkları nedeniyle mitral yetersizliği oluşmasına neden olabilir.
• Kalp kası hastalıkları: Mitral kapak kasının zayıflaması, kalp kası hastalıkları nedeniyle mitral yetersizliği oluşmasına neden olabilir.
• Endokardit: Kalp iç zarının enfeksiyonu olan endokardit, mitral kapak dokusunda hasara neden olabilir ve bu durum da sonrasında mitral yetersizliği oluşmasına neden olabilir.
• Geçirilmiş kalp ameliyatları: Kalp ameliyatları sonrası mitral kapak dokusunda bozulmalar oluşabilir ve bu nedenle mitral yetersizliği ve benzeri hastalıklar ortaya çıkabilir.
• Marfan sendromu: Marfan sendromu nedeniyle mitral kapak dokusunda bozulmalar oluşabilir ve buna bağlı olarak mitral yetersizliği oluşmasına neden olabilir.

Mitral Kapak Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?

Mitral kapak yetmezliği belirtileri, kalp yetmezliği belirtilerine benzerdir. Aşağıdaki semptomlar mitral kapak yetmezliğinin belirtileri arasındadır:

• Nefes darlığı: Solunum güçlüğü ve nefes almada zorlanma hissi, mitral kapak yetmezliği hastalarında sıkça görülen bir belirtidir.
• Yorgunluk: Vücuttaki oksijen miktarının azalması nedeniyle, mitral kapak yetmezliği hastaları günlük aktivitelerde daha çabuk yorulabilirler.
• Öksürük: Kalp yetmezliği genellikle öksürük ile ilişkilidir ve mitral kapak yetmezliği hastaları da bu semptomu deneyimleyebilirler.
• Göğüs ağrısı: Göğüs ağrısı, mitral kapak yetmezliği hastalarında görülen bir diğer semptomdur. Bu ağrı genellikle nefes almada zorlanma sırasında veya egzersiz sırasında ortaya çıkabilir.
• Çarpıntı: Kalp çarpıntısı veya kalp atışının hızlanması, mitral kapak yetmezliği hastalarında da görülebilir.
• Bacak ve ayaklarda şişlik: Kalp yetmezliği nedeniyle vücutta sıvı birikimi olabilir ve bu da bacak ve ayaklarda şişmeye neden olabilir.
• Aşırı terleme: Mitral kapak yetmezliği hastaları aşırı terleme ve soğuk terleme hissedebilirler.
• Baş dönmesi ve bayılma hissi: Mitral kapak yetmezliği hastaları baş dönmesi ve bayılma hissi yaşayabilirler.

Bu semptomlar her zaman mitral kapak yetmezliği ile ilişkili olmayabilir ve bu nedenle, belirtilerin bir doktor tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Ayrıca, semptomların şiddeti hastadan hastaya değişebilir ve bazı hastalar belirtilerden hiçbirini yaşamazken, diğerleri ciddi semptomlar yaşayabilir. Bu nedenle, mitral kapak yetmezliği şüphesi olan hastaların bir kardiyologa danışmaları ve teşhis ve tedavi için gerekli testleri yapmaları önerilir.

Mitral Yetersizliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Mitral yetersizliği tedavisi, hastalığın nedenine ve derecesine göre değişebilir. Ancak genel olarak mitral yetersizliği tedavisinde şu yöntemler kullanılabilir:

• İlaç tedavisi: Mitral yetersizliği oluşmasına neden olan kalp yetersizliği tedavisinde kullanılan ilaçlar, mitral yetersizliği tedavisinde de kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında ACE inhibitörleri, beta-blokerler, diüretikler, digoksin gibi ilaçlar bulunur.
• Cerrahi tedavi: Mitral yetersizliğinin nedeni olan kalp kapak hastalığı varsa, kalp kapak ameliyatı yapılabilir. Bu ameliyatlar arasında mitral kapak replasmanı veya mitral kapak onarımı gibi cerrahi yöntemler bulunur.
• Kardiyak Kateterizasyon: Mitral yetersizliği nedeni olan kalp kapak bozukluklarının doğrudan tedavi edilmesi için kardiyak kateterizasyon uygulanabilir.
• Hayat tarzı değişiklikleri: Mitral yetersizliği tedavisinde hayat tarzı değişiklikleri de önemlidir. Sigara kullanımını bırakmak, sağlıklı bir diyet ve egzersiz programı uygulamak, kilo vermek, stresi azaltmak gibi değişiklikler yapmak mitral yetersizliği tedavisinde faydalı olabilir. Tedavinin seçimi hastanın yaşı, hastalığın seviyesi, hastanın genel sağlık durumu ve nedeni gibi faktörlere göre yapılır. Bu nedenle tedavi öncesi detaylı kontrollerden geçmek ve uzman bir hekim ile tedavi planını gerçekleştirmek en sağlıklı tercih olacaktır.

Mitral kapak yetmezliği olanlar nelere dikkat etmeli?

Mitral kapak yetmezliği olanlar nelere dikkat etmeli konusunda çeşitli öneriler mevcuttur. Mitral kapak yetmezliği olanlar, kalp krizi, kalp yetmezliği ve diğer ciddi kalp problemleri için yüksek risk altındadırlar. Bu nedenle, belirtileri hafifletmek ve komplikasyonları önlemek için bir kardiyolog tarafından düzenli olarak takip edilmelidirler. Mitral kapak yetmezliği, kalbin sol üst odacığı (atrium) ve sol alt odacığı (ventrikül) arasındaki mitral kapaktaki sorun nedeniyle kanın geriye doğru akmasıdır.

Hastalar, diyetlerine dikkat ederek tuz ve yağ tüketimini sınırlamalı, düzenli egzersiz yapmalı, sigara içmemeli ve alkol tüketimini sınırlandırmalıdırlar ayrıca doktorları tarafından verilen ilaçları düzenli olarak kullanmalı ve önerilen düzenli kontrolleri aksatmamalıdırlar. Tedavi için seçilen mitral yetmezlik tedavisi doktoru mutlaka bu alanda deneyimli olmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Mitral yetmezlik tanısı nasıl konur?

Mitral yetmezlik, klinik değerlendirme ve tanısal testlerin bir kombinasyonu ile teşhis edilir. İlk olarak, doktor, mitral yetmezliğine işaret eden kalp üfürümünü duymak için fiziksel muayene yapar. Ana tanı aracı, kalbin yapısını ve işlevini değerlendirmeye olanak tanıyan ekokardiyografidir. Transtorasik ekokardiyografi (TTE) yaygın olarak kullanılır, ancak daha detaylı görüntüler için transözofageal ekokardiyografi (TEE) yapılabilir. Ek olarak, kalp ritmi anormalliklerini tespit etmek için elektrokardiyogram (EKG), kalp ve akciğer durumlarını gözlemlemek için akciğer röntgeni, kalp görüntüleme için kardiyak MRI, fiziksel aktivite sırasında belirtileri değerlendiren egzersiz stres testleri ve bazı durumlarda kalp basınçları ve kan akışını ölçen kardiyak kateterizasyon gibi testler de yapılabilir. Bu tanısal yöntemler, mitral yetmezliğinin varlığını ve şiddetini belirlemeye yardımcı olur ve uygun tedavi stratejilerinin belirlenmesini sağlar.

Mitral kapak replasmanı ve tamiri arasındaki farklar nelerdir?

Mitral kapak tamiri genellikle değişikliğe göre daha iyi sonuçlar verir, bunlar arasında daha düşük operasyonel ölüm oranları ve uzun vadeli hayatta kalma oranları bulunur. Örneğin bir çalışmada tamir için 5 yıllık hayatta kalma oranı %90,06, değiştirme için ise %79,54 olarak bildirilmiştir. Ayrıca tamir genellikle daha az komplikasyonla ilişkilidir, örneğin inme ve kanama gibi riskler daha düşüktür ve yeniden operasyon yapma oranı daha azdır. Ancak tamir ve değişim arasındaki seçim, mitral kapak hastalığının altta yatan nedeni, hastaya özgü durumlar ve cerrahın uzmanlığı gibi faktörlere bağlıdır. Özellikle yüksek hacimli cerrahlar ve hastaneler, mitral kapak tamirinde daha iyi sonuçlar elde etmektedir, bu da cerrahın deneyiminin önemini vurgulamaktadır.

İlaç tedavisi mitral yetmezliği tamamen iyileştirebilir mi?

İlaç tedavisi, mitral yetmezliği (MY) tam olarak tedavi edemez. Sekonder MY durumlarında, optimal kılavuzlara dayalı tıbbi tedavi  hastaların yaklaşık %40-45’inde MY şiddetini azaltmada etkili olmuştur. Ancak dejeneratif MY için farmakolojik tedavi, cerrahi müdahaleye kıyasla anlamlı şekilde daha yüksek mortalite ile ilişkilidir ve ölüm riski 8 kat artmaktadır. Bu nedenle, ilaç tedavisi semptomları hafifletip katkıda bulunan durumları yönetmeye yardımcı olabilir, ancak MY’nin kesin tedavisi için genellikle cerrahi veya kateter bazlı müdahaleler gereklidir.

Mitral yetmezlik için minimal invaziv cerrahi yöntemler nelerdir?

Mitral yetmezlik tedavisinde minimal invaziv cerrahi yöntemler arasında sağ mini torakotomi, video yardımlı torakoskopik cerrahi (VATS), robotik destekli mitral kapak cerrahisi ve perkütan yaklaşımlar (MitraClip implantasyonu gibi) bulunmaktadır. Sağ mini torakotomi, göğsün sağ tarafında küçük bir kesi ile doğrudan mitral kapağa ulaşılmasını sağlar, bu da geleneksel sternotomiye göre daha az travma yaratır. VATS, küçük kesiler ve torakoskop kullanılarak yapılan bir işlem olup, operasyon sonrası ağrıyı ve iyileşme süresini azaltır. Robotik destekli cerrahi, cerrahın robotik araçlarla daha yüksek hassasiyetle çalışmasına imkan verir, bu da küçük kesilerle yapılmasını sağlar. Perkütan yaklaşımlar, MitraClip gibi kateter tabanlı tekniklerle yapılan işlemler olup, açık cerrahiye giremeyecek kadar kötü sol ventrikül fonksiyonlarına sahip kişiler de tedavi sunar ve bu yöntem, açık cerrahiye aday olamayan hastalar için bir seçenek oluşturur. Bu minimal invaziv yöntemler, cerrahi travmayı azaltmayı, hastanede kalış süresini kısaltmayı ve iyileşme sürecini hızlandırmayı amaçlarken, mitral yetmezliği etkin bir şekilde tedavi eder.

Mitral yetmezlik tedavi edilmezse hangi komplikasyonlar gelişebilir?

Tedavi edilmeyen mitral yetmezlik, kalp yetmezliği, atriyal fibrilasyon, pulmoner hipertansiyon ve artan mortalite gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Yapılan çalışmalara göre, mitral kapak prolapsusu olan hastaların %35’inde mitral yetmezlik ilerleyebilir ve yıllık ilerleme oranı %6,02’dir. Asemptomatik mitral yetmezlik hastalarının yaklaşık %46,5’i on yıl içinde komplikasyonlar geliştirebilir, bu da sağkalım oranlarının düşmesine yol açar. Ayrıca perkütan koroner girişim yapılan hastaların %12,4’ünde orta derecede mitral yetmezlik bulunmakta ve bu durum daha yüksek mortalite ile ilişkilidir. Bu istatistikler, mitral yetmezliğin zamanında tanı ve tedavisinin önemini vurgulamaktadır.

Prof Dr Tuna Katırcıbaşı

Prof. Dr. Mahmut Tuna Katırcıbaşı, 1998’de Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuş, kardiyoloji uzmanlığını 2003’te Mersin Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Başkent Üniversitesi’nde doçent, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’nde profesör olarak görev yapmıştır. Koroner arter hastalığı, hipertansiyon, kalp yetmezliği ve girişimsel kardiyolojide 25 yılı aşkın deneyime sahiptir. 2019’dan beri Adana Özel Medline Hastanesi’nde Kardiyoloji profesörü olarak hizmet vermektedir.