Karotis arterler, beyin için oksijen ve besinlerin taşınmasını sağlayan damarlardır. Karotis arter hastalığı, bu damarların iç yüzeyinde oluşan plaklar nedeniyle oluşur. Plaklar, kolesterol, yağ ve diğer maddelerden oluşur ve zamanla büyürler. Büyüyen plaklar, karotis arterlerin iç yüzeyini daraltır veya tıkar. Bu durumda, beyin için yeterli oksijen ve besinlerin taşınması engellenir ve bu nedenle inme (beyin kanaması) veya felç riskini artırır.
Karotis arter hastalığı genellikle belirtisizdir ve çoğu insanda farkedilmez. Ancak, bazı kişilerde karotis arterlerin daralması veya tıkanması nedeniyle ağrılı veya ağrısız boğazda, yüzde, kulakta veya boyunda ağrı, sızıntı veya karıncalanma duyabilirler. Ayrıca, bazı kişilerde yorgunluk, nefes darlığı veya koordinasyon bozukluğu gibi belirtiler de olabilir. Karotis arter hastalığının teşhisi, fizik muayene, ultasonografi, tomografi veya anjiografi gibi radyolojik testlerle yapılabilir.
Tedavi, genellikle risk faktörlerinin azaltılması, ilaçlarla tedavi veya cerrahi olarak yapılabilir. Risk faktörleri arasında hipertansiyon, diyabet, sigara içme, yüksek kolesterol veya ailede kalp veya damar hastalığı gibi faktörler bulunur. Karotis arter hastalığı önlemede ise, sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz, sigara bırakma, normal kilo ve kan basıncının kontrol altında tutulması gibi önlemler alınabilir. Bu önlemlerle, karotis arter hastalığının oluşması veya ilerlemesi önlenebilir veya geciktirilebilir.
Karotis arter hastalığı, yaşla birlikte ortaya çıkan bir hastalıktır ve genellikle 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Ancak, erken yaşlarda da karotis arter hastalığı gelişebilir. Bu nedenle, belirli risk faktörleri olan kişilerde daha erken yaşlarda tarama yapılması önerilir. Risk faktörleri arasında şunlar bulunur:
Bu risk faktörlerinin birkaçının varlığı, karotis arter hastalığının oluşma riskini artırır. Bu nedenle, risk faktörlerine sahip olan kişilerde daha sık tarama yapılması ve önlem alınması önerilir.
Karotis arter hastalığı genellikle belirtisizdir ve çoğu kişi için fark edilmez. Ancak, bazı kişilerde karotis arterlerin daralması veya tıkanması nedeniyle belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında şunlar sayılabilir:
Karotis arter tıkanması nedeniyle beyin için yeterli oksijen ve besinlerin taşınması engellendiğinde, inme (beyin kanaması) veya felç gibi ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında şunlar sayılabilir:
Bu belirtiler, karotis arter hastalığının ciddi bir durum olduğunu gösterir ve acil müdahale gerektirir. Eğer bu belirtileri fark ederseniz hemen bir sağlık profesyoneline başvurmalısınız.
Karotis arter hastalığının tedavisi, risk faktörlerinin azaltılması, ilaçlarla tedavi veya cerrahi olarak yapılabilir. Tedavi seçenekleri, hastalığın durumuna, damardaki darlığın derecesine ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişebilir.
Girişimsel tedavide iki seçenek mevcuttur. Hastalara ya Karotis Endarterektomi adı verilen kalp ve damar cerrahisi uzmanları tarafından uygulanan, boyunda küçük bir kesi ile yapılan cerrahi bir müdahale ya da anjiyografi odasında kardiyoloji uzmanları ve tarafımca da yapılan karotis arter stentleme tedavisi uygulanır.
Hangi tedavi seçeneğinin hangi hastalar için uygun olduğu hastanın ek hastalıklarının olup olmamasına darlığın ciddiyeti ve boyunda ki seviyesine gibi birçok faktöre göre değişkenlik gösterir. Size uygun tedavi seçeneğini öğrenmek istiyorsanız doktorunuzla görüşmelisiniz.
Karotis arter hangi bölüm bakar sorusu genellikle kafa karıştırabilen bir konudur. Karotis arter hastalığı, beyne oksijen ve besin taşıyan karotis arterlerin daralması, tıkanması veya plak birikmesi ile ilgilidir. Bu hastalığın teşhisi ve tedavisi, kardiyovasküler cerrahi veya nöroloji ve kardiyoloji gibi uzmanlık alanlarına sahip hastane bölümleri tarafından yapılır.
Karotis arter hastalığına girişim, hastanın durumuna ve tıkanıklık derecesine bağlı olarak, karotis endarterektomi veya karotis stent yerleştirme gibi cerrahi veya invaziv olmayan yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu işlemler, uzman doktorlar tarafından gerçekleştirilmelidir. Karotis arter hastalığı, erken teşhis ve tedavi edilmediğinde, beyin hasarı veya inme gibi ciddi sonuçlara yol açabileceğinden, hastaların belirtileri fark etmeleri durumunda hemen bir uzmana başvurmaları önemlidir.