Esansiyel hipertansiyon, genellikle "primer hipertansiyon" olarak da bilinen, kalp ve damarların sağlığını tehlikeye atan, nedeni bilinmeyen yüksek tansiyon durumudur. Bu tür hipertansiyon, genellikle 40 yaşın üstünde ortaya çıkar ve vücudun herhangi bir bölgesinde bir tansiyon kontrol mekanizmasının bozukluğuna bağlı değildir. Esansiyel hipertansiyonun nedenleri henüz tam olarak anlaşılamamıştır ancak genetik faktörler, beslenme, obezite, sigara içimi ve stres gibi pek çok faktörün rol oynayabileceği düşünülmektedir.
Esansiyel hipertansiyon tedavisi genellikle ilaçlarla yapılır ancak sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz ve sigarayı bırakma gibi yaşam tarzı değişiklikleri de önemlidir. Esansiyel hipertansiyonun tedavi edilmemesi durumunda, kalp krizi, inme ve böbrek yetmezliği, körlük gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Esansiyel hipertansiyon genellikle 40 yaşın üstünde ortaya çıkar, ancak her yaşta görülebilir. Aynı zamanda bazı genetik faktörler, beslenme, obezite, sigara içimi, alkol kullanımı, yüksek sodyum içeriği diyeti, yüksek stres ve yatkınlık gibi pek çok faktör de hipertansiyonun gelişimine neden olabilir. Ayrıca, bazı etnik gruplarda daha yüksek oranlarda görülür.
Örneğin, Afrikalı Amerikalılar, Latin Amerikalılar ve yerli Amerikalılar arasında hipertansiyon daha yaygındır. Tüm bunlara ek olarak, diyabet, böbrek hastalığı, kalp hastalığı gibi bazı kronik hastalıklara sahip olanlar veya bazı ilaçları kullanan kişilerde daha yüksek risk taşıyabilir.
Esansiyel hipertansiyon genellikle belirti vermeyen bir durumdur ve çoğu kişi yüksek tansiyonunun farkında bile olmayabilir. Ancak, bazı kişilerde belirtiler olabilir. Bu belirtiler arasında şunlar sayılabilir:
Ancak, unutulmamalıdır ki belirtilerin olmaması durumunda bile hipertansiyonun varlığı saptanmalıdır ve tedavi edilmelidir.
Esansiyel hipertansiyon, kan basıncının kalıcı olarak yüksek olmasıdır. Bu durumun oluşmasında genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin yanı sıra psikolojik etmenler de önemli bir rol oynayabilir.
Psikolojik etmenler, kişinin zihinsel durumu, duygusal tepkileri, stres yönetimi, düşünce ve inançları gibi faktörlerdir. Esansiyel hipertansiyonda psikolojik etmenler arasında şunlar sayılabilir:
Psikolojik etmenlerin esansiyel hipertansiyon üzerindeki etkisi, karmaşık ve çok yönlüdür. Ancak, psikolojik etmenlerin hipertansiyonun önlenmesi ve tedavisi için dikkate alınması gereken önemli faktörler arasında yer aldığı unutulmamalıdır.
Esansiyel hipertansiyon tedavisinde birçok seçenek mevcuttur. Tedavi seçenekleri arasında şunlar sayılabilir:
Her hastanın tedavi seçeneği kişisel durumuna, hastalığın ilerleme derecesine ve yan etkilerine göre farklılık gösterebilir. Tedavi planının belirlenmesi için doktorların tavsiyesine başvurmak en iyisidir. Hipertansiyon tedavisinde, tedavi sonrası dikkat etmeniz gereken bazı noktalar şunlardır:
Hipertansiyon neden meydana gelir konusunda uzmanlarca belirtilen çeşitli faktörlerin insan vücudunda olumsuz etki yaratması olarak ön plana çıkmaktadır. Hipertansiyon, kan damarlarının duvarlarındaki basıncın yüksek olmasıdır. Esansiyel hipertansiyon, herhangi bir belirgin neden olmadan gelişen hipertansiyondur. Genetik faktörler, yaş, obezite, tuz tüketimi, stres ve fiziksel aktivite eksikliği gibi çeşitli faktörler esansiyel hipertansiyona katkıda bulunabilir.
Hipertansiyonun birçok ciddi sağlık sorununa yol açabileceği bilinmektedir. Tedavi edilmediğinde, kalp krizi, inme, böbrek hastalığı, göz hasarı ve diğer sağlık sorunları riski artar. Esansiyel hipertansiyon tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri (örneğin, egzersiz, tuz alımının azaltılması) ve ilaç tedavisi gibi çeşitli yöntemler kullanılarak yönetilebilir. Esansiyel hipertansiyon tedavisi, bu alanda uzman doktorlarca planlanmalıdır.